Archidiecezja w Poznaniu była pierwszą utworzoną na polskich ziemiach strukturą kościelną. Biskupstwo w Poznaniu ustanowiono już w dwa lata po Chrzcie Polski - w 968 r. Mieszko I wybudował tu również pierwszą katedrę. Nowo powstała diecezja nie podlegała żadnej metropolii, zależała bezpośrednio od Stolicy Apostolskiej. Pierwszym polskim biskupem był Jordan, mianowany przez papieża Jana XIII. Diecezja poznańska w 1000 roku nie została poddana nowo utworzonej, pierwszej w Polsce metropolii gnieźnieńskiej, weszła w jej granice dopiero około 1075 roku.

Bulla De salutate animarum papieża Piusa VII z 1821 roku, nadając nową organizację Kościołowi katolickiemu w państwie pruskim, połączyła diecezję poznańską z archidiecezją gnieźnieńską unią personalną na zasadzie równorzędności. Diecezja poznańska podniesiona została do rangi archidiecezji. Poznań stał się siedzibą metropolii. Prawa metropolitalne Poznania potwierdziła Stolica Apostolska 28 listopada 1972 roku. W dniu 25 marca 1992 roku św. Jan Paweł II wydał bullę Totus Tuus Poloniae Populus, mocą której dziewięć południowych dekanatów archidiecezji poznańskiej zostało włączonych do utworzonej w tym dniu diecezji kaliskiej, stanowiącej diecezję sufraganalną metropolii poznańskiej. Natomiast na mocy bulli Stolicy Apostolskiej z 25 marca 2004 roku dwadzieścia sześć parafii archidiecezji poznańskiej zostało włączonych do archidiecezji gnieźnieńskiej. Obecnie archidiecezję poznańską, w jej aktualnych granicach, tworzy 416 parafii w 42 dekanatach. Archidiecezja ma powierzchnię ok. 10 tys. km kw. i jest zamieszkana przez ok. 1,5 mln osób. Pracuje w niej 710 księży diecezjalnych i 260 zakonnych.



28 marca 2002 r. św. Jan Paweł II mianował arcybiskupem poznańskim Stanisława Gądeckiego, wcześniej biskupa pomocniczego archidiecezji gnieźnieńskiej. Pomagają mu biskupi pomocniczy: Grzegorz Balcerek i Jan Glapiak oraz biskup senior Zdzisław Fortuniak. Patronami archidiecezji są św. Stanisław, biskup i męczennik, bł. Bogumił, biskup, oraz św. Urszula Ledóchowska.




Kościół poznański dwukrotnie gościł papieża św. Jana Pawła II: w 1983 roku i w 1997 roku. W 1983 r. podczas Mszy św., w czasie której dokonał beatyfikacji matki Urszuli Ledóchowskiej, papież powiedział:

Wielka jest moja radość, że mogę dzisiaj przybyć do grodu Przemysława, pielgrzymując do Polski na ojczysty jubileusz Pani Jasnogórskiej. Wielka jest moja radość, że mogę tutaj przybyć i wspólnie z wami, drodzy bracia i siostry, dziedzice milenijnej przeszłości narodu i Kościoła, powtórzyć Piotrowe wyznanie. (...) Cieszę się, że mogę stanąć na tym miejscu, w pośrodku najstarszej z ziem piastowskich, gdzie przed tysiącem z górą lat zaczęły się dzieje narodu, państwa i Kościoła. (...) Poznań! Poznań współczesny - miasto wielkiej tradycji. Miasto, które wyznacza w życiu narodu szczególny styl budowania wspólnego dobra. Miasto wielkich zakładów przemysłowych. Miasto współczesnej kultury uniwersyteckiej. Miasto, w którym tak szczególnie dojrzewała katolicka myśl społeczna oraz ogólnonarodowa struktura katolickich organizacji. Miasto wielu publikacji i wydawnictw. Pragnę, odwiedzając Poznań na szlaku tegorocznej pielgrzymki, zobaczyć go jeszcze raz w wymiarach milenium, ale też w wymiarach jasnogórskiego jubileuszu. I dlatego całym sercem zbliżam się ku temu miejscu, na którym księżna Dobrawa, żona Mieszka i matka chrzestna polskiego narodu, wzniosła na Ostrowie Tumskim kaplicę zamkową pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny.
Najpierwotniejszy ślad tego wielkiego dziedzictwa, jakie podejmujemy w tegorocznym ojczystym jubileuszu. Tego dziedzictwa, które pragniemy przenieść w następne stulecia.