WERSJA PREMIUM:


Tu jesteś:




Menu:

Internetowa Liturgia Godzin

Wesprzyj rozwój serwisu

Czytelnia

13 września
Święty Jan Chryzostom, biskup i doktor Kościoła

Zobacz także:

Święty Jan Chryzostom
Jan urodził się ok. 349 r. (jak uważają katolicy) lub ok. 347 r. (jak podają prawosławni) w Antiochii, ówczesnej metropolii prowincji syryjskiej, jednym z największych miast świata. Pochodził z możnej rodziny. Jego ojciec był oficerem cesarskim. Wcześnie osierocił syna. Wszechstronne wykształcenie zapewniła Janowi matka. U jej boku wiódł życie na pół mnisze. Rozczytywał się w klasykach i uczył się ich na pamięć. Lubił jednak także rozrywkę i nie gardził młodzieńczymi figlami.
Chrzest przyjął dopiero, gdy miał 20 lat. To był punkt zwrotny w jego dotychczasowym życiu. Wstąpił do stanu duchownego. Jako lektor uczestniczył w służbie liturgicznej u boku biskupa Antiochii, Melecjusza. Jednak po śmierci matki (372) opuścił Antiochię i udał się na pustkowie, by tam prowadzić życie ascetyczne. W grocie spędził 4 lata. Zbyt surowe życie tak dalece nadwyrężyło mu zdrowie, że musiał pustynię opuścić. Powrócił więc do Antiochii, gdzie ponownie pełnił obowiązki lektora (378), a potem diakona (381). Święcenia kapłańskie przyjął w roku 385, gdy miał już ok. 36 lat.
W roku 387 w Antiochii wybuchły rozruchy przeciwko cesarzowi, Teodozemu I Wielkiemu. Rozjuszony tłum zaczął rozbijać pomniki cesarza, co wywołało ze strony władz represje. Wtedy to Jan wygłosił słynne Mowy wielkopostne, w których zganił popędliwość ludu, a równocześnie wstawiał się za nim. Wpłynął także na biskupa Antiochii, Flawiana, by ten osobiście wstawił się za swoim ludem u cesarza. Cesarz ogłosił amnestię i zakazał swojemu namiestnikowi represji. To zjednało Janowi wielką wdzięczność ludu i przydomek Złotousty (Chryzostom). Na jego kazania przybywały tłumy.
W roku 397 zmarł patriarcha Konstantynopola. Urząd ten cesarz ofiarował Janowi. Konsekrowany na biskupa przez patriarchę Aleksandrii, Jan z całym zapałem wziął się do pracy dla dobra swojej owczarni. Udało mu się najpierw pojednać ze Stolicą Apostolską biskupa Antiochii, Flawiana. W ten sposób zakończyła się przykra schizma z Rzymem. Na swoim dworze Jan zniósł wszelki przepych, jakim dotąd otaczali się jego poprzednicy. Zachęcał swoje duchowieństwo do podobnej reformy. Lud zjednał sobie wspaniałymi kazaniami, jakie regularnie głosił, i troską o potrzeby zwykłych ludzi. Piętnował nadużycia, nie szczędząc także dworu cesarskiego. Dla ubogich i bezdomnych wystawiał gospody i schroniska. Użyczył azylu nawet ministrowi cesarskiemu, kiedy ten popadł w niełaskę. Wysyłał misjonarzy na obszary objęte przez Arabów.
Tradycja przypisuje św. Janowi Chryzostomowi autorstwo jednej z form celebracji Boskiej Liturgii, nazywanej jego imieniem, która do dziś jest praktykowana w obrządku bizantyjskim. Jest to tzw. zwyczajna (czyli odprawiana przez większą część roku) liturgia prawosławna i grekokatolicka.

Święty Jan Chryzostom Z czasem pojawili się przeciwnicy radykalnego patriarchy. Duchowni mieli mu za złe, że zbyt wiele od nich wymagał; klasztory - że wprowadzał w nich pierwotną karność, a zwalczał rozluźnienie obyczajów. Ponadto Jan naraził się na gwałtowne ataki ze strony św. Epifaniusza tym, że dał u siebie schronienie zwalczanym zwolennikom nauki Orygenesa. Zarzucano mu, że okazuje jawnie sympatię dla Orygenesa. Najwięcej kłopotów wywołało jednak to, że Jan zaatakował w swoich kazaniach zbyt swobodne życie dworu cesarskiego, przede wszystkim cesarzowej Eudoksji. Z polecenia cesarzowej zwołano pod Chalcedonem synod, zwany później synodem "Pod Dębem" (nazwa wywodzi się od miejscowości Onercia - Dąb). Wrogowie Jana pod przewodnictwem patriarchy Aleksandrii, Teofila, posunęli się do tego, że usunęli Jana z urzędu patriarchy, a cesarzowa skazała go na banicję. Wywieziono go do Prenetos w Bitynii. Lud jednak tak gwałtownie wystąpił w obronie swego pasterza, że cesarzowa była zmuszona przywrócić biskupowi wolność.
Spokój trwał jednak krótko. Cesarzowa kazała wystawić sobie pomnik przed samą katedrą Mądrości Bożej, gdzie urządzano krzykliwe festyny i zabawy, nie licujące ze świętym miejscem. Jan potępił to w kazaniu z całą stanowczością. W odwecie cesarzowa zwołała do Konstantynopola synod swoich zwolenników, który ponownie deponował Jana. Na mocy orzeczeń tegoż synodu, w roku 404, cesarzowa skazała Jana na wygnanie. Wśród szykan i niewygód prowadzono go do Cezarei Kapadockiej, stąd do Tauru, wreszcie do Pontu nad Morzem Czarnym. Zima była bardzo surowa, co wymagało od biskupa szczególnego hartu. On jednak nie załamał się. Pisał listy do papieża oraz do wpływowych i wiernych sobie osób. Papież pięknym listem pochwalił bohaterstwo Chryzostoma i wysłał legatów w jego obronie do Konstantynopola. Dwór cesarski jednak ich nie przyjął.

Święty Jan Chryzostom Jan Złotousty zmarł w drodze, w mieście Comana, 14 września 407 r. Już w roku 428 Kościół w Konstantynopolu obchodził doroczną pamiątkę św. Jana Chryzostoma. W roku 438, na żądanie patriarchy stolicy cesarstwa - św. Proklusa, cesarz Teodozy II nakazał sprowadzić relikwie Chryzostoma. 27 stycznia 438 r. triumfalnie witał je Konstantynopol. Ciało złożono w kościele Dwunastu Apostołów. W roku 1489 sułtan turecki Bajazed II podarował te relikwie królowi francuskiemu Karolowi VIII. Od roku 1627 relikwie znajdują się w Rzymie, w bazylice św. Piotra, w kaplicy Najświętszego Sakramentu. Ponadto relikwie św. Jana Chryzostoma znajdują się dzisiaj także na Górze Athos, w Brugii, Clairvaux, Dubrowniku, Kijowie, Maintz, Messynie, Moskwie, Paryżu i Wenecji.
Jan pozostawił po sobie ogromną spuściznę literacką: kanon liturgii świętej (Boska Liturgia św. Jana Złotoustego), liczne pisma teologiczne (traktaty o naturze boskiej i ludzkiej Jezusa, o Eucharystii - jako identycznej ofierze z ofiarą na Krzyżu, o prymacie papieskim, O kapłaństwie, O wychowaniu syna oraz Przeciwko Żydom i poganom), kazania, które są w znacznej mierze komentarzem do Pisma świętego, mowy i szeroką korespondencję (w tym 17 listów do św. Olimpii, diakonisy). Jan Złotousty wyróżniał się przede wszystkim jako znakomity znawca pism św. Pawła Apostoła. Całość dzieł Chryzostoma obejmuje kilka opasłych tomów.
Św. Jan Chryzostom należy do czterech wielkich doktorów Kościoła wschodniego (obok św. Bazylego, św. Grzegorza z Nazjanzu i św. Atanazego). Na Wschodzie cieszy się tak wielkim kultem, że jego imię wspomina się w roku liturgicznym kilka razy. Papież Pius V ogłosił go doktorem Kościoła (1568). Jest patronem kaznodziejów i studiujących teologię oraz orędownikiem w sytuacjach bez wyjścia.

W ikonografii św. Jan Chryzostom przedstawiany jest jako patriarcha w stroju rytu ortodoksyjnego (z dużymi krzyżami), czasami jako biskup Kościoła katolickiego, zazwyczaj z krótką, niekiedy spiczastą bródką i łysiną czołową. Prawą rękę ma uniesioną w błogosławieństwie, w lewej trzyma Ewangelię. Niekiedy wyobrażany jest z krzyżem w dłoni. W ikonografii często spotykany jest na ikonach "Trzech Wielkich Hierarchów" razem ze św. Bazylim Wielkim i św. Grzegorzem Teologiem, spośród których wyróżnia się przede wszystkim najkrótszą brodą.
W sztuce zachodniej jego atrybutami są: księga, osioł, pisarskie pióro.


Więcej informacji:

Kliknij tutaj - książka w księgarni Gloria24.pl
Kliknij tutaj - książka w księgarni tolle.pl
Kliknij tutaj - płyta CD Audio / MP3, audiobook
Kliknij tutaj - strona w Internecie

św. Jan Chryzostom
List do Olimpii
św. Jan Chryzostom
Homilie na Ewangelię według św. Mateusza
św. Jan Chryzostom
O strzeżeniu się fałszywych proroków
 
św. Jan Chryzostom
Sentencje z Homilii
na Ewangelię według świętego Mateusza

Głębia i bogactwo myśli św. Jan Chryzostoma podziwiane były przez wieki. W książce zaprezentowano same perełki, wybrane przez znawcę Jana Chryzostoma - ks. Edwarda Stańka. Jest to zbiór sentencji opracowany na bazie tomu I i II Homilii na Ewangelię według św. Mateusza.
św. Jan Chryzostom
Homilie na Ewangelię według św. Mateusza
Część druga: homilie 41-90

Najpiękniejsze homilie złotoustego kaznodziei, o których św. Tomasz z Akwinu mówił, iż nie oddałby ich za cały Paryż. Ich lektura pomaga pogłębić znajomość Nowego Testamentu, a szczególnie Ewangelii św. Mateusza.
św. Jan Chryzostom
Homilie na Księgę Rodzaju

Homilie te powstały pod koniec IV w. w Antiochii. Poprzez bogactwo i piękno obrazów Chryzostom prowadzi nas stopniowo ku coraz głębszym treściom i zaprasza słuchaczy, by treści usłyszane w homilii powtarzali innym. Wydaje się, że to zaproszenie może być realizowane i dziś.
św. Jan Chryzostom
Homilie na List św. Pawła do Rzymian

Homilie te są jednym z najlepszych komentarzy do Listu do Rzymian. Piękno języka, dogłębna znajomość Biblii oraz wnętrza człowieka, pełne miłości zaangażowanie w przekaz nauki Chrystusa, mogą pomóc w lepszym poznaniu samego siebie oraz woli Bożej.
św. Jan Chryzostom
Komentarz do Listu św. Pawła do Galatów

Dzieło powstało prawdopodobnie w formie homilii, które następnie Chryzostom przerobił na komentarz. Objaśnia w nim słowo po słowie cały tekst Listu św. Pawła do Galatów.
św. Jan Chryzostom
Dialog o kapłaństwie

Najbardziej znany i poczytny dialog O kapłaństwie jest najwybitniejszym tekstem patrystycznym. Dzieło to mówi o wielkości chrześcijańskiego kapłaństwa i wzywa do godnego jego sprawowania. Dialogowi temu nie brak aktualności. Należy on do dzieł klasycznych, tych, które mimo upływu czasu mają nam zawsze coś do powiedzenia. Czy nie jest więc dla nas rzeczą pożyteczną odczytać go w czasach, w których, jak mówił św. Jan Chryzostom, Kościół jest bardziej wzburzony niż fale Euripu?
 
Benedykt XVI
Św. Jan Chryzostom
Katecheza z 19 września 2007 r.
Jarosław Charkiewicz
Św. Jan Chryzostom, arcybiskup Konstantynopola
Rene Lejeune
Święty Jan Chryzostom,
czyli szaleństwo dla Chrystusa
ks. Stanisław Hołodok
Św. Jan Chryzostom
wiara.pl
Kaznodzieja złotousty
Żywoty Świętych Pańskich (1937 r.)
Żywot św. Jana Chryzostoma,
patriarchy i doktora Kościoła
ks. Antoni Tatara
Św. Janie Chryzostomie!
Czy Twoje wskazania są nadal aktualne?
ks. Władysław Hozakowski
Św. Jan Chryzostom, patryarcha
 
ks. prof. Kazimierz Panuś
Historia kaznodziejstwa

Poprzez lekturę tej książki można popatrzeć na drogę, jaką przebyło kaznodziejstwo katolickie od posługi słowa Apostołów do nauczania Jana Pawła II. Książka zapoznaje z rozwojem form homiletycznych, wielkimi osobowościami kaznodziejskimi, ich czasami i dziełami.
Benedykt XVI
Katechezy o Ojcach Kościoła

Cykl katechez wygłoszonych przez Benedykta XVI podczas audiencji generalnych (od marca 2007 do lutego 2008). Zbiór prezentuje papieskie nauczanie dotyczące Ojców Kościoła. Obejmuje m.in. następujące postacie: Klemens Rzymski, Ignacy Antiocheński, Justyn, Ireneusz z Lyonu, Klemens Aleksandryjski, Orygenes, Tertulian, Cyprian, Euzebiusz z Cezarei, Atanazy, Cyryl Jerozolimski, Bazyli, Grzegorz z Nazjanzu, Grzegorz z Nyssy, Jan Chryzostom, Cyryl Aleksandryjski, Hilary z Poitiers, Euzebiusz z Vercelli, Ambroży, Maksym z Turynu, Hieronim, Afrahat, Efrem Syryjczyk, Chromacjusz z Akwilei, Paulin z Noli, Augustyn z Hippony.
ks. Marek Starowieyski
Ojcowie Kościoła o kapłaństwie i kapłanach

Często sądzi się, że dyskusja o modelu kapłana to wymysł naszych czasów. Czytając teksty Ojców Kościoła zawarte w tym tomie zdaje nam się, że bierzemy udział we współczesnej dyskusji nt. księży i ich posługi, tyle że czasami wypowiedzianej nieco staroświeckim językiem. Mówią oni o świętości, ale i grzechach kapłanów, o aktywnej pracy duszpasterskiej i kontemplacji, o konieczności czytania Pisma św. i rozmyślań codziennych, o dobrym przygotowywaniu się do kazań. Krytykują księży i biskupów "ekonomów", którzy nie mają czasu dla swoich wiernych i wołają o kapłanów - ludzi modlitwy, o ojców, a nie urzędników, o kapłanów z powołania, a nie rzemieślników...
ks. Waldemar Turek
Mocni w wierze
Refleksje patrystyczne o duchowości kapłańskiej

Książka zawiera jedenaście wybranych tekstów autorów okresu patrystycznego, opatrzonych refleksjami dotyczącymi duchowości kapłańskiej Polikarpa ze Smyrny, Orygenesa, Hilarego z Poitiers, Bazylego z Cezarei, Grzegorza z Nazjanzu, Jana Chryzostoma, Augustyna z Hippony.
Michał Wilk
Rachunek sumienia
z mistrzami chrześcijańskiej duchowości

Refleksje mistrzów duchowości chrześcijańskiej stanowią niewątpliwie wspaniałą inspirację dla wierzącego, który chce w pogłębiony sposób przygotować się do spotkania z Bogiem w sakramencie pojednania. W zbiorze do różnych propozycji rachunku sumienia dołączono starannie dobrane komentarze św. Ireneusza, św. Augustyna, św. Jana od Krzyża, św. Jana Chryzostoma, św. Klemensa Aleksandryjskiego, św. Tomasza z Akwinu, Rabbula z Edessy i św. Maksyma Wyznawcy. Uczą nas oni, jak z rachunku sumienia uczynić prawdziwie szczerą rozmowę z Bogiem, który jest Miłością.
Martine Thoris
Droga krzyżowa z Ojcami Kościoła

Martine Thoris zaprasza nas do rozważania Drogi Krzyżowej Jezusa poprzez teksty Ojców Kościoła: św. Leona Wielkiego, św. Cyryla Jerozolimskiego, Romana Piewcy, Tertuliana, św. Jana Chryzostoma. Są to prawdziwe perły chrześcijańskiej myśli i modlitwy - często mało znane, bo skryte w tomach czytanych zwykle tylko przez znawców - a przecież tak piękne, że powinien z nich czerpać każdy chrześcijanin.
Henryk Paprocki
Misterium Eucharystii

Z pierwotnych liturgii chrześcijańskiego Wschodu Kościół prawosławny zachował liturgie: Jana Chryzostoma, Bazylego Wielkiego, Jakuba Apostoła oraz uprzednio poświęconych darów. Poprzez przetłumaczenie ich na język polski i opatrzenie komentarzami oraz omówienie historii rozwoju liturgii na Wschodzie niniejsza publikacja zapoznaje czytelnika z bogactwem liturgicznym prawosławia.

Ostatnia aktualizacja: 31.08.2014


Ponadto dziś także w Martyrologium:
W Remiremont, w Wogezach - św. Awita, opata. Przebywał zrazu w opactwie w Luxeuil. Około roku 620 założył dwa klasztory w Wogezach.

oraz:

św. Amata, opata (+ ok. 628); św. Apolinarego, zakonnika i męczennika (+ 1622); św. Awita, opata (+ VII w.); św. Eulogiusza (+ ok. 607); świętych męczenników Juliana i Makrobiusza (+ IV w.); św. Mauriliusza, biskupa (+ 453); św. Weneriusza (+ VII w.)

Wyślij do nas maila
STRONA GŁÓWNA
TEKSTY ILG | OWLG | LITURGIA HORARUM | KALENDARZ LITURGICZNY | DODATEK | INDEKSY | POMOC
CZYTELNIA

 Teksty Liturgii Godzin:
© Copyright by Konferencja Episkopatu Polski i Wydawnictwo Pallottinum

Opracowanie i edycja - © Copyright by ILG