WERSJA PREMIUM:


Tu jesteś:




Menu:

Internetowa Liturgia Godzin

Wesprzyj rozwój serwisu

Czytelnia

4 grudnia
Święty Jan Damasceński,
prezbiter i doktor Kościoła

Zobacz także:

Święty Jan Damasceński
Jan urodził się ok. 675 r. w Damaszku (Syria) w chrześcijańskiej rodzinie arabskiej. Był synem ostatniego namiestnika miasta. Jego ojciec Sarbun-ibn-Mansur pełnił na dworze kalifa urząd logothety, czyli cywilnego szefa ludności chrześcijańskiej, którą zastali Arabowie po zajęciu Syrii, a którą chwilowo tolerowali. Dzięki tak wysokiemu stanowisku ojca Jan miał dostęp do wszystkich szkół. W domu rodzinnym wychowywał się pod okiem mnicha, chrześcijanina z Italii, którego ojciec kupił jako niewolnika od Saracenów i wybrał na nauczyciela. Kiedy Jan doszedł do pełni lat, zastępował ojca w jego funkcji. Około roku 700 opuścił wraz ze swoim przybranym bratem, Kosmasem z Majumy, Damaszek, a spragniony życia doskonalszego wstąpił do klasztoru św. Saby nieopodal Jerozolimy. Tu niebawem patriarcha Jan V wyświęcił go na kapłana.
Kościołowi służył ogromną wiedzą i wymową. Przez długie lata był doradcą patriarchy. W sporze z obrazoburcami wystąpił w obronie obrazów. Napisał nawet osobną rozprawę w ich obronie: Rozważania apologetyczne przeciwko tym, którzy odrzucają cześć świętych obrazów. Odwiedzał poszczególne kościoły i klasztory, by stworzyć przeciwko cesarzowi (będącemu obrazoburcą) wspólny, obronny front. W tym czasie napisał drugie dzieło o wierze chrześcijańskiej, które przyniosło mu największą sławę. Wykład wiary prawdziwej był pierwszym systematycznym wykładem dogmatyki. Wywarł on ogromny wpływ na dalszy rozwój teologii i stał się podręcznikiem dogmatyki na wiele stuleci. Jest to jedno z najważniejszych pism chrześcijańskiej starożytności. Zawsze cieszyło się ogromnym autorytetem, zarówno na Wschodzie, jak i na Zachodzie. Dzieło to ma charakter encyklopedyczny, cytuje zarówno Pismo Święte, jak i Ojców Kościoła, dlatego jest skarbnicą tradycji, która stała się wzorem dla średniowiecznej scholastyki na Zachodzie.
Zmarł w klasztorze św. Saby prawdopodobnie ok. 750 r. Relikwie tu umieszczone doznawały wielkiej czci. Celę, którą św. Jan zamieszkiwał, zamieniono na kaplicę. Do relikwii i do tej kaplicy szły liczne pielgrzymki, podążające do Jerozolimy. Około roku 1400 relikwie Świętego przeniesiono do Konstantynopola. Zapewne uległy zniszczeniu po zajęciu miasta przez Turków w 1453 roku.
Jan z Damaszku jest uważany za ostatniego z Ojców Kościoła Wschodniego. Jego największą zasługą jest to, że zostawił syntezę nauki Ojców Kościoła. Podobną syntezę usiłowało zostawić wielu przed nim. Już św. Ireneusz z Lyonu (+ 202) w dziele Przeciwko herezjom podał wykaz najważniejszych błędów oraz odpowiedział na nie wykładem, w którym argumentował na rzecz prawdziwej nauki katolickiej. Dzieło to było pisane z pozycji wyłącznie apologetycznych, poruszało zaś jedynie prawdy wiary atakowane przez heretyków. Dzieło Orygenesa (+ 254) O podstawach chrześcijaństwa było próbą zbyt zwięzłą i nie pozbawioną błędów. Św. Grzegorz z Nysy (+ 394) zostawił Wielką Katechezę, ale zbyt krótką. Podobny zamiar nie udał się Teodoretowi z Kyrrhos (ok. 466), Rufinowi z Akwilei (+ 410), a nawet św. Augustynowi (+ 430) czy też jego uczniowi, św. Prosperowi z Akwitanii (+ po 455). Z pisarzy późniejszych usiłowali taką syntezę nauki chrześcijańskiej wyłożyć św. Boecjusz (+ 524), św. Fulgencjusz z Ruspe (+ 533) i św. Izydor z Sewilli (+ 636).
Udało się to natomiast w całej pełni św. Janowi Damasceńskiemu. Podzielił on swoje dzieło na trzy części: dialektykę, czyli na filozoficzny wstęp do dogmatyki; na historię herezji z dodaniem ich wyjaśnienia - tu cenne są zwłaszcza informacje o islamie, obrazoburcach i aposchitach, odrzucających kult zewnętrzny i kapłaństwo; wreszcie następuje część trzecia, zasadnicza, gdzie autor omawia na podstawie pism Ojców wszystkie prawdy wiary. Dzieło zostało przetłumaczone na język łaciński (De fide orthodoxa) dopiero w wieku XII, ale odtąd weszło do zbioru klasycznych dzieł chrześcijańskich i doczekało się wielu wydań. Było ono ważną lekturą św. Tomasza z Akwinu, skoro niejeden artykuł jego Summy teologicznej zaczyna się słowami: Damascenus dicit quod (Damasceńczyk powiada, że...). Niektórzy historycy nazywali Jana z Damaszku "Tomaszem Wschodu", sugerując, że dostarczył tworzywa do wielkiej syntezy myśli chrześcijańskiej dokonanej przez żyjącego 500 lat później Akwinatę. "Jego dzieła - mówił dominikanin, kardynał Yves Congar OP - utwierdziły scholastyków w przekonaniu o słuszności posługiwania się filozofią Arystotelesa w uprawianiu teologii".
Święty Jan Damasceński pisał także hymny poświęcone Matce Bożej. Był utalentowanym poetą religijnym, autorem słynnych kanonów Kościoła wschodniego. Szczególnie piękny i kunsztowny jest jego kanon na dzień Zmartwychwstania Pańskiego. Utwory te po dzień dzisiejszy używane są przez Cerkiew prawosławną. Dla tak wybitnych zasług słusznie w 1890 r. otrzymał chwalebny tytuł doktora Kościoła. Jest patronem farmaceutów, malarzy ikon oraz obrazów świętych. Wierni modlą się do niego o pomoc w nauce śpiewu cerkiewnego oraz poprawnego i uduchowionego czytania pism religijnych. Jest też orędownikiem osób z paraliżem rąk.

W ikonografii św. Jan Damasceński przedstawiany jest w chwili, kiedy anioł uzdrawia go, przykładając rękę, którą - według legendy - odciął mu cesarz bizantyjski Leon. Jego atrybutem jest księga, pióro pisarskie. Przedstawia się go także ze zwojem w ręku i w turbanie na głowie, wskazującym na jego arabskie pochodzenie.


Więcej informacji:

Kliknij tutaj - książka w księgarni Gloria24.pl
Kliknij tutaj - książka w księgarni tolle.pl
Kliknij tutaj - płyta CD Audio / MP3, audiobook
Kliknij tutaj - strona w Internecie

św. Jan Damasceński
Dialektyka albo rozdziały filozoficzne
O herezjach

Jan Damasceński to ostatni z Ojców Kościoła Greckiego okresu patrystycznego, ceniony przez średniowiecznych myślicieli Zachodu. Dialektyka jest krótkim wykładem filozofii jako fundamentu teologii z oryginalną koncepcją ludzkiej hipostazy, a O herezjach to najpełniejszy w tamtych czasach katalog stu herezji, w którym najciekawsze jest omówienie herezji izmaelitów, czyli muzułmanów.
 
św. Jan Damasceński
Mowy w obronie obrazów

Część I
Część II
Część III
Część IV
Część V
Część VI
Część VII
Część VIII
Część IX
Część X
Część XI
 
Jarosław Charkiewicz
Mnich Jan z Damaszku
Tadeusz Dzidek
Św. Jan Damasceński
Anna Palusińska
Jan z Damaszku (format PDF)
 
Paul Evdokimov
Sztuka ikony. Teologia piękna

Książka jedengo z najwybitniejszych prawosławnych teologów. Propozycja dla tych, którzy chcą się dowiedzieć na czym polega sztuka pisania ikon i czym jest ikona.
Tomas Spidlik SJ
Perełki Ojców Kościoła

Autor, znany czeski kardynał, zastanawia się nad podstawowymi aspektami życia chrześcijańskiego: za punkt wyjścia obiera przy tym wypowiedzi wybitnych osobistości chrześcijańskich, którym tradycja przyznała honorowy tytuł "Ojców Kościoła". Ojcowie ci nie ograniczali się tylko do teoretycznego poznawania prawd teologicznych, ale zawsze pytali, jakie mają one znaczenie dla życia duchowego.
ks. Leszek Misiarczyk
Ojcowie Kościoła komentują Biblię
Ewangelia według św. Marka

Komentarz patrystyczny do całego Pisma Świętego. Zbiera teksty zarówno Ojców Kościoła, jak i pisarzy chrześcijańskich obejmujące okres od Klemensa Rzymskiego (ok. 95 r.) do Jana Damasceńskiego (ok. 645 do 749). Niniejsze zbiór zawiera więc siedem wieków refleksji nad Biblią i życiem chrześcijańskim.
ks. Marek Starowieyski
Ojcowie Kościoła o kapłaństwie i kapłanach

Często sądzi się, że dyskusja o modelu kapłana to wymysł naszych czasów. Absolutnie nie. Czytając teksty Ojców Kościoła zawarte w tym tomie zdaje nam się, że bierzemy udział we współczesnej dyskusji nt. księży i ich posługi, tyle że czasami wypowiedzianej nieco staroświeckim językiem. Mówią oni o świętości, ale i grzechach kapłanów, o aktywnej pracy duszpasterskiej i kontemplacji, o konieczności czytania Pisma św. i rozmyślań codziennych, o dobrym przygotowywaniu się do kazań.

Ostatnia aktualizacja: 06.12.2023


Ponadto dziś także w Martyrologium:
W Pecs (Pięciu Kościołach), na Węgrzech - św. Maura, biskupa. Wychował się w opactwie św. Marcina na Górze Panońskiej. W roku 1036 powołano go na stolicę biskupią. Był autorem pism hagiograficznych. Zmarł w roku 1070.

W Parmie, we Włoszech - św. Bernarda, kardynała i biskupa. Mając 25 lat wstąpił do walumbrozjanów. Wybrano go tam opatem, a później generałem Zakonu. Rządził roztropnie, co zwróciło na niego uwagę Urbana II. Papież mianował go kardynałem i wysłał do Lombardii jako swego legata. W wielu włoskich krajach przywrócił wówczas pokój, a w Parmie, gdzie zrazu doznał wielu przykrości, obrano go biskupem. Potem wziął udział w dramatycznych negocjacjach między Paschalisem II a Henrykiem V. Wezwany przez margrabinę Matyldę, asystował przy jej śmierci. Towarzyszył także nowemu papieżowi oraz cesarzowi Lotarowi w drodze do Rzymu. Wróciwszy do Parmy, poczuł zbliżający się koniec. Wezwał wówczas mnichów z ukochanego przez siebie opactwa w Cavannie i w ich obecności zmarł. Stało się to w roku 1133.

oraz:

św. Annona z Kolonii, biskupa (+ 1075); św. Feliksa z Bolonii, biskupa (+ ok. 432); św. Maruty, biskupa (+ ok. 420); św. Osmunda z Salisbury, biskupa (+ 1099); św. Teofanesa (+ 780)

Wyślij do nas maila
STRONA GŁÓWNA
TEKSTY ILG | OWLG | LITURGIA HORARUM | KALENDARZ LITURGICZNY | DODATEK | INDEKSY | POMOC
CZYTELNIA

 Teksty Liturgii Godzin:
© Copyright by Konferencja Episkopatu Polski i Wydawnictwo Pallottinum

Opracowanie i edycja - © Copyright by ILG